Portret to jedna z najważniejszych gałęzi fotografii – portretujemy swoich najbliższych podczas świąt, spotkań towarzyskich, imprez. Portretujemy w domu, portretujemy na łonie natury. Robią to amatorzy, jak i profesjonaliści w studio. Choć posiadanie dobrego sprzętu wcale nie gwarantuje, że portret będzie udany, to wykorzystanie jego możliwości z pewnością zwiększa szanse na sukces. Co trzeba wiedzieć na temat sprzętu do fotografii portretowej?
Po pierwsze – obiektyw!
Przyglądając się ofercie sklepów z akcesoriami do aparatów nietrudno natknąć się na tzw. portretówkę, czyli obiektyw przeznaczony do wykonywania portretów. Zazwyczaj jest to model wpuszczający dużo światła (np. f/1.2 lub f/1.4) o stałej ogniskowej. Do niedawna standardem w fotografii portretowej były wąskie i bardzo wąskie ogniskowe, mieszczące się w przedziale 100-135 mm. Jednak ostatnio trend zaczyna się odwracać – preferowane stają się szerokie kąty, pozwalające nie tylko uchwycić osoby, ale i scenerię. Jest to szczególnie widoczne w reklamach telefonów komórkowych, które wszem i wobec chwalą się szerokim kątem w aparatach do selfie. Oczywiście nie mają one zbyt wiele wspólnego z profesjonalnym sprzętem, pozwalają jednak wychwycić pojawiający się w fotografii trend. Z drugiej strony typowe zdjęcie portretowe trudniej jest wykonać używając szerokątnego obiektywu, o ogniskowej np. 35 mm. Taka ogniskowa również nie zawsze sprzyja przedstawieniu ludzi w sposób naturalny, zwłaszcza gdy znajdują się dość blisko fotografa i wypełniają znaczną część kadry – wówczas bardzo łatwo o wyolbrzymienie perspektywy, zaburzenie proporcji pomiędzy obiektami (stworzenie wrażenia, że te znajdujące się blisko są znacznie większe od tych w tle). W zależności od typu obiektywu można również uzyskać efekt Fish-eye lub „uciekania przestrzeni”, co ma zarówno dobre, jak i słabe strony – można uzyskać artystyczny efekt, ale trudno o oddanie rzeczywistości.
Z kolei ogniskowe mieszczące się w zakresie 50 – 100 mm zapewniają bardzo neutralny obraz, zbliżony do wrażeń podczas obserwacji na żywo. Z drugiej strony obiektywy z bardzo długimi ogniskowymi dochodzi do spłaszczenia perspektywy, plany ulegają odseparowaniu, ale jednopłaszczyznowe obiekty wychodzą bardzo naturalnie – czasem jest to sposób na modelów o wyrazistych rysach twarzy (ulegają spłaszczeniu). Dlatego większość profesjonalistów i osób regularnie fotografujących najchętniej sięga po rozwiązanie pośrednie, jak np. spopularyzowane przez Canona 85 mm f/1.2, czy 50 mm dla pełnej klatki.
Ważną rolę odrywa również jasność samego obiektywu – do portretowania wykorzystuje się bardzo jasne obiektywy, ponieważ pozwalają one na wykonywanie jasnych i ostrych zdjęć w gorszych warunkach oświetleniowych, bez podbijania ISO i bez lampy i statywu. Jaśniejsze szkło także pozwala na łatwiejsze ostrzenie manualne – a to z pewnością docenią początkujący, ma to związek z nieco mniejszą głębią ostrości, co ułatwia złapanie punktu ostrości. Większe światło to również lepsza jakość zdjęć – oczywiście nie na przysłonie otwartej w pełni, ale przymiętej, co pozwala łatwiej utracić aberrację i osiągnąć optimum zdolności rozdzielczych.
Opisane parametry są jednak tylko orientacyjne, ponieważ dobry portret może wyjść zarówno z bardzo długiego obiektywu, jak i 28 mm, jasnego stałoogniskowca, jak i dość ciemnego teleobiektywu. Wszystko zależy od dopasowania obiektywu do modela, odległości od niego i efektu, jaki chcielibyśmy uzyskać.
Portret
Matryca – DX czy FX?
Gdyby zapytać większość zawodowców, którą z opisanych matryc wybrać, to większość bez zastanowienia wskaże FX. Dlaczego? Matryca FX, o rozmiarze 36 x 24 mm jest mniej podatna na zakłócenia, co wynika z większego naładowania ładunkami elektrycznymi, które redukują szumy na zdjęciach i powodują bardziej stabilne reprodukcje, nawet jeśli w sprzęcie lub obiektywie występują jakieś uchybienia. Wszelkie nieostrości, dokuczające użytkownikom matrycy FX, po przełożeniu obiektywu do DX będą znacznie bardziej dokuczliwe, podobnie wady sprzętowe, np. luz w mechanizmie. Mniejsza matryca to również mniejsza ilość wychwyconego światła, co przy portrecie ma istotne znaczenie (warto przypomnieć, że większość obiektywów „portretowych” to modele ultra jasne).
Zestaw oświetleniowy
Bardzo dużą część fotografii portretowych wykonuje się w zamkniętych pomieszczeniach. Szczególnie dotyczy to osób zawodowo zajmujących się wykonywaniem portretów – modelom, modelkom czy po prostu osobom pragnącym uwiecznić się na fotografii. W pracowni oczywiście nie można liczyć na najlepsze istniejące źródło światła – słońce, dlatego jakość oświetlenia zewnętrznego ma niebagatelne znaczenie. Decydując się na wyposażenie pracowni (zawodowej lub amatorskiej) w zestaw oświetleniowy nie warto skupiać się wyłącznie na mocy oświetlenia, ale również na sposobie jego dystrybucji łatwości dostosowywania go w pożądane miejsce. Istotna jest także możliwość łatwej regulacji tych parametrów – dzięki temu taki zestaw będzie świetnie uzupełniał się z ustawieniami aparatu. Niemniej istotny jest efekt, jaki chcemy osiągnąć i adekwatny do niego rozmiar źródła światła – w przypadku niewielkiego, lecz mocnego źródła (np. tradycyjna żarówka) bardzo łatwo uzyskać odwracające uwagę cienie, podczas gdy przy zastosowaniu softboxa oświetlenie pomaga podkreślić rysy twarzy, nadać jej głębi i poprawić odbiór całości.
Możesz robić dobre portrety!
Mimo iż dobre wykonywanie zdjęć portretowych należy do najtrudniejszych wyzwań fotografii, to nie jest to rzecz, której nie można by się nauczyć. Warto zacząć od doboru odpowiedniego sprzętu – obiektywu o pożądanej ogniskowej i świetle (uniwersalnie sprawdzi się np. 85 mm i f/1.2 lub f/1.4), matrycy typu FX i odpowiedniego zestawu oświetleniowego. Jednak to, co w największym stopniu decyduje o wykonywaniu dobrej jakości portretów to umiejętności fotografa i złapanie odpowiedniej chwili. Dlatego, jeśli chcesz robić dobre portretowi, to musisz zacząć to robić i nie przestawać ćwiczyć, póki nie osiągniesz zadowalających rezultatów.
Profesjonalna fotografia ślubna: https://www.fotografslubnyrzeszow.pl/
